Ecologische voetafdruk
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
De ecologische voetafdruk is een maatstaf die de hoeveelheid biologisch productieve grond- en wateroppervlakte aangeeft die nodig is om de consumptie van middelen te produceren en het afval te absorberen dat door een persoon, gemeenschap, activiteit of land wordt gegenereerd.
Omschrijving
Dit meetinstrument visualiseert de impact van menselijke activiteiten op de natuurlijke omgeving en wordt doorgaans uitgedrukt in mondiale hectaren (gha). De berekening houdt rekening met het beslag dat wordt gelegd op landbouwgrond voor voedsel, bosland voor hout en CO₂-opname, visgronden, bebouwd land voor infrastructuur en woonruimte, en energieland dat nodig is voor de absorptie van CO₂-uitstoot door energieverbruik. Het concept wordt gebruikt om inzicht te bieden in de duurzaamheid van onze levensstijl en consumptiepatronen. De ecologische voetafdruk wordt vaak vergeleken met de biocapaciteit van de aarde, wat de hoeveelheid natuurlijke hulpbronnen is die de planeet duurzaam kan vernieuwen. Wanneer de voetafdruk groter is dan de biocapaciteit, resulteert dit in ecologische overschrijding (overshoot), waarbij we meer van de aarde verbruiken dan in een jaar kan worden aangevuld.
Ecologische voetafdruk in de bouwsector
De bouwsector heeft een significante ecologische voetafdruk door het verbruik van grondstoffen, energie (zowel bij productie als tijdens het gebruik van gebouwen), landgebruik en de productie van afval. Het verkleinen van deze voetafdruk is cruciaal in de strijd tegen klimaatverandering en voor het behoud van natuurlijke hulpbronnen. Dit kan worden bereikt door duurzaam te bouwen, wat inhoudt het gebruik van milieuvriendelijke en biobased materialen die CO₂ opslaan en minder energie vergen bij productie, het toepassen van energie-efficiënte ontwerpen en installatietechnieken, en het optimaliseren van afvalbeheer door te minimaliseren en te hergebruiken. Bedrijven in de bouwketen werken actief aan het reduceren van hun eigen voetafdruk, bijvoorbeeld door duurzamer transport en energiegebruik, en bieden steeds meer inzicht in de voetafdruk van de producten die zij leveren.
Componenten en beïnvloedende factoren
De ecologische voetafdruk is samengesteld uit diverse componenten die samen de totale benodigde biologisch productieve oppervlakte vormen. Dit omvat de arealen voor de productie van voedsel en vezels, de opname van CO₂-uitstoot (vooral door bos), het leveren van houtproducten, visserij, en het beslag op land voor bebouwing en infrastructuur. Een belangrijke factor die de voetafdruk beïnvloedt is het energieverbruik, met name uit fossiele bronnen, waarvan de CO₂-uitstoot een groot deel van de voetafdruk vertegenwoordigt. Ook consumptiepatronen, zoals voedselkeuzes, mobiliteit en de aanschaf van goederen, hebben een directe invloed op de omvang van de individuele en collectieve ecologische voetafdruk.
Vergelijkbare termen
Milieubelasting
Gebruikte bronnen: